Welke procedurevoorschriften dienen aanbestedende diensten toe te passen bij concessieovereenkomsten voor diensten?
Antwoord in het kort
In principe schrijven de Europese richtlijnen niet voor dat voor de gunning van concessieovereenkomsten voor diensten standaard Europese (niet)openbare aanbestedingsprocedures gevolgd moeten worden. De concessieverlener heeft een grote vrijheid in zijn keuze van de meest geschikte procedure voor de verlening van concessies voor diensten, en met name om een onderhandelingsprocedure te beginnen (Richtlijn 2014/23/EU). De Europese concessierichtlijn voorziet ook in een aantal procedurele waarborgen in het gunningsproces.
Richtlijn 2014/23
Met de komst van richtlijn 2014/23/EU is er voor het eerst een aparte aanbestedingsrichtlijn speciaal voor concessies. In deze richtlijn zijn de verplichtingen voor het gunnen van concessies voor openbare werken ook expliciet uitgebreid naar alle concessies voor diensten. Deze richtlijn is van toepassing op concessies (voor zowel werken als diensten) waarvan de waarde gelijk is aan of groter dan € 5.186.000,- (artikel 8 richtlijn).
Aantal waarborgen
De concessierichtlijn bevat, anders dan de Richtlijn 2014/24/EU voor klassieke overheidsopdrachten, geen opsomming van mogelijk of verplicht te volgen aanbestedingsprocedures. Om gelijke behandeling en transparantie gedurende het hele gunningsproces zeker te stellen, voorziet de richtlijn echter wel in een aantal elementaire waarborgen betreffende het gunningsproces:
- voorafgaande aankondiging;
- termijn voor inschrijvingen;
- aankondiging gunning concessieovereenkomst;
- overige randvoorwaarden.
Voorafgaande aankondiging
Volgens artikel 31 en volgende van de concessierichtlijn moeten aanbestedende diensten hun voornemen tot het gunnen van een concessie kenbaar maken door een aankondiging in het publicatieblad van de EU (via een speciaal model, zie bijlage V bij de richtlijn). De aankondiging bevat minimale verplichte informatie die aan ondernemers beschikbaar moet worden gesteld.
Termijn voor inschrijvingen
Artikel 39 legt de minimumtermijnen vast voor de ontvangst van aanvragen tot deelname, al dan niet met inschrijvingen voor de concessie. Bij het gebruik van elektronische middelen kunnen deze minimumtermijnen, onder voorwaarden, verkort worden met vijf dagen (artikel 39 lid 5).
Aankondiging gunning overeenkomst
Artikel 32 van de richtlijn schrijft voor dat aanbestedende diensten uiterlijk 48 dagen na de gunning van een concessie (met een waarde boven de Europese drempel), in overeenstemming met de procedure uit artikel 33, een aankondiging van de gunning van een concessie betreffende de resultaten van de concessiegunningsprocedure zenden.
Overige randvoorwaarden
Overige randvoorwaarden waar de concessierichtlijn eisen aan stelt zijn onder andere de elektronische beschikbaarheid van concessiedocumenten (artikel 34) en de bestrijding van corruptie en voorkoming van belangenconflicten (artikel 35).
Duur concessies
In de concessierichtlijn is een termijn voor de duur van concessies opgenomen (artikel 18). Een looptijd van vijf jaar is gebruikelijk. De maximale looptijd van concessies wordt beperkt tot de periode waarin van een concessiehouder redelijkerwijs verwacht mag worden dat hij de investeringen die hij heeft gemaakt voor de exploitatie van de werken en diensten – samen met een rendement op het geïnvesteerde vermogen – terug heeft verdiend, rekening houdend met de investeringen die nodig zijn om de specifieke contractuele doelstellingen te behalen’ (artikel 18 lid 2).
Meer informatie:
Notitie Nieuwe Aanbestedingsrichtlijnen (juli 2016), Kenniscentrum Europa Decentraal
Concessies, Kenniscentrum Europa Decentraal
Richtlijn 2014/23/EU, Publicatieblad van de EU
Welke procedurevoorschriften gelden bij concessieovereenkomsten voor werken?, praktijkvraag Kenniscentrum Europa Decentraal
Meer weten over dit onderwerp?
Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:
