Onze gemeente wil een (staats)steunmaatregel kennisgegeven op basis van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV). Hoe verloopt deze (kennisgevings)procedure, met welke verplichtingen moet onze gemeente rekening houden en welke gegevens worden er uiteindelijk gepubliceerd?
Antwoord in het kort:
Steeds meer decentrale overheden maken gebruik van een vrijstellingsverordening zo blijkt uit onze kennisgevingen-barometer. Steunmaatregelen kunnen namelijk ‘staatssteunproof’ gemaakt worden door bijvoorbeeld gebruik te maken van de AGVV of andere vrijstellingsverordeningen. Alvorens uw gemeente hier gebruik van maakt, raden we aan om altijd eerst contact met ons op te nemen om samen te bekijken of het gebruik van een dergelijke vrijstellingsverordening noodzakelijk is of dat er wellicht betere en proportionele opties zijn. Mocht de conclusie vervolgens zijn dat uw gemeente inderdaad het beste gebruik kan maken van een bepaalde groepsvrijstelling, dan zal er een zogenaamde kennisgeving moeten worden gedaan. In dat geval dienen de steunuitgaven jaarlijks te worden gerapporteerd. Daarnaast is het mogelijk dat een gemeente aan de zogenoemde ‘transparantieverplichting’ moet voldoen, maar dat is afhankelijk van de hoogte van het steunbedrag of steunelement. Hieronder gaan we wat uitgebreider op de verplichtingen in.
Staatssteunregels bieden mogelijkheden
Wanneer een decentrale overheid steun verleent, zou het kunnen dat er sprake is van staatssteun. Het is raadzaam dat (decentrale) overheden dan ook goed kijken naar de staatssteunregels, naar de mogelijkheden die de regels bieden en naar de eisen die in de vrijstellingsverordening worden gesteld om rechtmatig steun te kunnen verlenen. Zo kan het zijn dat een bepaalde (voorgenomen) steunmaatregel buiten de staatssteunsfeer valt of kan een steunelement dermate gering zijn dat er beter gebruik kan worden gemaakt van de de-minimisverordening.
Verplichtingen gebruik vrijstellingsverordening
In sommige gevallen kan de conclusie zijn dat het gebruik van een vrijstellingsverordening soelaas kan bieden. Wanneer een decentrale overheid gebruik wil maken van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV), dient er aan de voorwaarden die in de verordening zijn opgesomd te worden voldaan. Dit geldt ook voor het gebruik van de Landbouwgroepsvrijstellingsverordening (LVV) en de Visserij Groepsvrijstellingsverordening (VVV).
Bij al deze vrijstellingen:
- dient er een zogenaamde kennisgeving te worden gedaan door de steun verlenende instantie
- dienen de steunuitgaven uitgaven jaarlijks te worden gerapporteerd door de steun verlenende instantie, en:
- kan het zijn dat er vanaf een bepaald steunbedrag aan de zogenaamde transparantieverplichting moet worden voldaan.
Het is daarom altijd van belang om weloverwogen (en in sommige gevallen ook op basis van een onderbouwd advies) te kunnen concluderen of het wenselijk en/of noodzakelijk is om een kennisgevingsprocedure te doorlopen.
Overige voorwaarden vrijstellingsverordening
Los van de bovenstaande verplichtingen gelden er nog een aantal andere voorwaarden voor het gebruik van een vrijstellingsverordening. Zo mag er mag bijvoorbeeld geen steun worden toegekend aan ondernemingen in moeilijkheden en moet er rekening worden gehouden met cumulatie. Bovendien zijn er per type steun specifieke voorwaarden die terug zijn te vinden in de desbetreffende artikelen. Meer informatie over de overige voorwaarden is hier terug te lezen.
Kennisgevingsplicht en rapportageplicht
Om steun (op basis van een vrijstellingsverordening) vrij te kunnen stellen van een anders formele staatssteunmelding, dient er een (lichtere) kennisgevingsprocedure te worden doorlopen. Kort gezegd komt het er op neer dat decentrale overheden die een kennisgeving willen doen de Europese Commissie op de hoogte moeten brengen van de (voorgenomen) steunmaatregel. Zij dienen dit binnen een bepaalde termijn via een digitaal systeem (SANI2) te doen.
In opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties ondersteunt het Coordinatiepunt Staatssteun (CPS) van Europa decentraal gemeenten en provincies hierbij. Het is voor betreffende gemeenten en provincies van belang om tijdig contact met het Coordinatiepunt Staatssteun (CPS) van Europa decentraal op te nemen om het proces zo snel en gemakkelijk mogelijk te laten verlopen. Europa decentraal kan hierbij de decentrale overheid waar nodig ook voorzien van extra informatie en/of begeleiding.
Vervolgens krijgen de decentrale overheden elk voorjaar via BZK of Europa decentraal het verzoek om hun uitbetaalde steun ook te rapporteren. Deze rapportages worden uiteindelijk opgeleverd aan de Europese Commissie. Meer informatie over deze jaarlijkse rapportages is terug te vinden in dit nieuwsbericht en via de CPS-pagina op de website van Europa decentraal.
Transparantieverplichting
Tot slot is het van belang om op de hoogte te zijn van de mogelijke transparantieverplichting. Deze staat in alle vrijstellingsverordeningen vermeld in artikel 9. De transparantieverplichting voor AGVV-steun geldt voor steunmaatregelen met een waarde van meer dan € 500.000,-. Voor steun die wordt verleend onder de LVV aan begunstigen die actief zijn in de primaire landbouwproductie, geldt de transparantieverplichting voor elke afzonderlijke steunverlening van meer dan €60.000,-. Voor de Visserij Groepsvrijstellingsverordening geldt respectievelijk een verplichting voor iedere afzonderlijke steunverlening van meer dan €30.000,-.
Wanneer de transparantieverplichtingen van toepassing zijn, dienen de benodigde gegevens te worden gepubliceerd op de website van de Europese Commissie. Hiervoor is de Transparancy Aid Module (TAM) door de Commissie ontwikkeld. Meer specifieke informatie over de transparantieverplichting is terug te lezen in deze praktijkvraag en in een handleiding voor decentrale overheden over het gebruik van de TAM die is gepubliceerd door het ministerie van BZK.
Meer informatie
Criteria staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
Vrijstellingen, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kennisgevingsprocedure, Kenniscentrum Europa Decentraal
Kennisgevingen-barometer, Kenniscentrum Europa Decentraal
Waar melden en kennisgeven, Kenniscentrum Europa Decentraal
Rapportages, Kenniscentrum Europa Decentraal
Transparantie, Kenniscentrum Europa Decentraal
Coördinatiepunt staatssteun, Kenniscentrum Europa Decentraal
TAM Handleiding, Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
