De Europese Commissie heeft op 21 juni een voorstel ingediend voor een verordening die het voor Oekraïense vluchtelingen mogelijk maakt om hun rijbewijs in de Europese Unie te kunnen blijven gebruiken. Het doel hiervan is om de mobiliteit van Oekraïners te vergroten en de deelname aan economische en sociale activiteiten te bevorderen.
Erkenning rijbewijs derdelanders
De regels en procedures voor het erkennen en om wisselen van rijbewijzen van derdelanders verschillen per lidstaat en zijn onder meer afhankelijk van nationale wetgeving of bilaterale overeenkomsten. Het is volgens de Commissie daarom raadzaam om een geharmoniseerd kader voor de erkenning van rijbewijzen van vluchtelingen uit Oekraïne te introduceren. De verordening stelt specifieke en tijdelijke maatregelen voor die net zolang zullen gelden als de tijdelijke of passende bescherming voor Oekraïense vluchtelingen duurt. De werkingsduur van de verordening wordt dus gekoppeld aan de werkingsduur van de Richtlijn Tijdelijke Bescherming.
Personen die tijdelijke of passende bescherming genieten en die in het bezit zijn van een rijbewijs dat door de Oekraïense autoriteiten is afgegeven moeten volgens de Commissie hun rijbewijs op het grondgebied van de EU kunnen blijven gebruiken. Vanwege het tijdelijke karakter van de bescherming die vluchtelingen uit Oekraïne genieten zou er geen sprake moeten zijn van omwisseling van rijbewijzen. Voor de bevoegde autoriteiten van de lidstaten betekent dit een enorme verlichting, omdat zij anders mogelijk miljoenen rijbewijzen moeten omwisselen. In sommige gevallen moeten vluchtelingen uit Oekraïne opnieuw theorie- en praktijkexamen afleggen. Dit is ook een enorme last voor de bevoegde autoriteiten van de betreffende lidstaten.
Nederland
Op dit moment kunnen vluchtelingen uit Oekraïne die in het bezit zijn van een rijbewijs dat door de Oekraïense autoriteiten is afgegeven maximaal 185 dagen na aankomst in Nederland dat rijbewijs blijven gebruiken. Daarna moet een Nederlandse rijbewijs worden aangevraagd. De aanvrager moet dan opnieuw theorie- en praktijkexamen doen bij het CBR (Centraal Bureau voor de uitgifte van Rijvaardigheidsbewijzen). Reden hiervoor is dat Oekraïne niet op de lijst staat met rijbewijzen afgegeven uit landen (anders dan EU/EVA lidstaten) die geschikt zijn voor omwisseling. Het gaat hierbij om landen waarmee Nederland een overeenkomst heeft gesloten, waardoor het voor personen met een rijbewijs dat door die landen is afgegeven wel mogelijk is om hun rijbewijs om te wisselen.
Decentrale relevantie
Het voorstel van de Commissie is relevant voor de decentrale praktijk, omdat het tot doel heeft de integratie van vluchtelingen uit Oekraïne te bevorderen. Het hebben van een rijbewijs vergroot bovendien de arbeidsmogelijkheden van vluchtelingen. Gemeenten krijgen daarnaast regelmatig vragen van vluchtelingen uit Oekraïne over de geldigheid van hun rijbewijs.
Vervolgstappen
Nu het voorstel voor een geharmoniseerd kader is gedaan kan de gewone wetgevingsprocedure beginnen. Dat betekent dat het regelgevingskader namens de lidstaten door het Europees Parlement en de Raad van Ministers zal worden behandeld. Het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat liet eerder weten het voorstel met spoed te zullen behandelden. Zodra de verordening is vastgesteld wordt deze rechtstreeks toepasselijk in de hele EU.
Bron:
Oekraïense rijbewijzen: De Commissie stelt voor de eisen tijdelijk te versoepelen, Europese Commissie
Meer informatie:
Raad akkoord met tijdelijke bescherming Oekraïners, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Commissie publiceert richtsnoeren: vergemakkelijken toegang tot arbeid voor vluchtelingen, Kenniscentrum Europa Decentraal
FAQ Oekraïne, Kenniscentrum Europa Decentraal
