Voor de inkoop van onze reïntegratietrajecten vragen wij een ESF-subsidie aan. In ons selectiedocument eisen wij – ten behoeve van de registratie van ESF-gegevens – het gebruik van systeem A. Volgens de Europese Richtlijnen mogen geen merknamen worden gebruikt. Ook de zin ‘daarmee overeenstemmend’ ontbreekt in de selectiecriteria.
Antwoord in het kort:
Nee, het opnemen van een merknaam bij het specificeren van de opdracht is in beginsel verboden. Alleen als het gewenste product op geen enkele manier objectief te beschrijven is, mag een merknaam genoemd worden. In dat geval dient bij de merknaam de mededeling ‘of daarmee overeenstemmend’ te worden toegevoegd.
Alternatieven niet uitsluiten
In het Unix-arrest ging het Europese Hof van Justitie verder in op het vermelden van merknamen. Het Hof bepaalde dat als er naar een merknaam verwezen moet worden, dit vergezeld dient te worden van de mededeling ‘of daarmee overeenstemmend’. Hiermee wordt voorkomen dat potentiële deelnemers niet inschrijven op de aanbesteding.
Technische specificaties
Deze eis is in artikel 42 lid 4 Richtlijn 2014/24 (artikel 2.76 lid 3 en 4 Aanbestedingswet) opgenomen. In de technische specificaties mag geen melding worden gemaakt van een bepaald fabricaat of een bepaalde herkomst van producten of diensten. De vermelding van een merknaam is bij wijze van uitzondering toegestaan wanneer een voldoende nauwkeurige en begrijpelijke omschrijving van het voorwerp van de opdracht niet mogelijk is en de verwijzing vergezeld wordt van de mededeling ‘of gelijkwaardig’.
Belangrijk om te benadrukken is dat het toevoegen van de mededeling ‘of gelijkwaardig’, er dus niet zonder meer toe leidt dat een verwijzing naar een merknaam gerechtvaardigd is. Het product moet in eerste instantie niet objectief omschreven kunnen worden, zonder daadwerkelijk het merk te noemen. Alleen in dit geval is het verwijzen naar een merknaam, inclusief de toevoeging, gerechtvaardigd.
Gestandaardiseerde term
Ook indien er sprake is van een gestandaardiseerde term, is het vereist dat de mededeling aan de verwijzing naar de merknaam wordt toegevoegd. Het kan natuurlijk zo zijn dat er geen alternatief product voorhanden is, maar de vraag of dat werkelijk het geval is wordt in principe door de markt beantwoord.
Objectieve omschrijving
Bij een aanbesteding is het daarom verstandig dat het product objectief wordt omschreven. Daarbij is het van belang om geen subjectieve criteria als objectieve eisen te vermommen, om het gebruik van een bepaald merk alsnog indirect voor te schrijven. In artikel 42 lid 3 Richtlijn 2014/24 (artikel 2.76 lid 1 Aanbestedingswet 2012) wordt omschreven op welke wijzen de specificaties van een product of dienst mogen worden omschreven.
Meer informatie:
Technische specificaties, Kenniscentrum Europa Decentraal
Jurisprudentie technische specificaties, Kenniscentrum Europa Decentraal
Mag ik vragen naar een bepaald keurmerk?, praktijkvraag Kenniscentrum Europa Decentraal
