Wat is de rol van steden in de Europese Unie van de toekomst? Over die vraag zijn recent twee rapporten van de Europese Commissie verschenen. Het eerste rapport, The Future of Cities, bespreekt verschillende toekomstige trends en uitdagingen voor lokale overheden. Het tweede rapport bespreekt de stand van zaken van de EU Urban Agenda. Vorige week schreven we al over de Boekarest-verklaring, waarin de rol van steden en lokale overheden binnen de EU wordt benadrukt.
The Future of Cities
Dit rapport is opgesteld door het Joint Research Centre (JRC), het onderzoeksbureau van de Europese Commissie. Het JRC benadrukt dat de uitkomsten van het rapport niets zeggen over eventuele standpunten van de Commissie zelf. Het doel van het rapport is om een bijdrage te leveren aan de discussie over hoe de toekomst van steden in Europa eruit kan en moet zien. Het rapport bespreekt een aantal belangrijke toekomstige trends en uitdagingen voor stedelijk beleid, onder meer op de volgende thema’s:
- Bevolkingsgroei: veel steden zullen snel groeien in de toekomst. Dit zorgt voor uitdagingen op het gebied van de ruimtelijke ordening en infrastructuur. Beter openbaar vervoer, deelauto’s en flexibele werktijden zijn voorbeelden van oplossingen;
- Vergrijzing: de Europese bevolking wordt ouder. Kosten voor gezondheidszorg, pensioenen en sociale zekerheid zullen daardoor stijgen. Steden zullen hun dienstverlening op het gebied van zorg en mobiliteit verder moeten intensiveren. Kansen liggen onder meer in het aanpassen van werkpatronen zodat ouderen langer door kunnen werken, het promoten van een gezonde levensstijl en het investeren in publieke infrastructuur, zoals zitgelegenheden en openbaar sanitair;
- Klimaat: steden nemen een groot deel van de uitstoot van broeikasgassen voor hun rekening en zijn tegelijkertijd erg vatbaar voor de negatieve effecten daarvan. Hoewel steden over het algemeen steeds meer ambitie tonen om aan klimaatdoelstellingen te werken hebben zij hierbij wel de steun nodig van hogere overheden, bedrijven, de wetenschap en het maatschappelijk middenveld. Kansen liggen in het investeren in duurzame energie, en de promotie van het lokaal opwekken ervan.
Andere uitdagingen liggen volgens het JRC op het gebied van huisvesting, het bevorderen van inclusiviteit en het voorkomen van segregatie. Samenwerking tussen EU-instellingen en Europese steden biedt de mogelijkheid om kansen en uitdagingen te identificeren en gezamenlijk oplossingen te creëren. Met name de expertise op het gebied van beleid, wetenschap
Lees hier het hele rapport of de samenvatting.
Urban Agenda for the EU
Dit rapport van de Europese Commissie bespreekt de stand van zaken van de EU Urban Agenda aan de hand van concrete acties die in het kader van dit programma ondernomen zijn. Met het sluiten van het Pact van Amsterdam in 2016 kwam de Urban Agenda tot stand. Dit programma biedt steden en regio’s binnen de EU de mogelijkheid om samen te werken op Europese beleidsterreinen. Dit gebeurt binnen veertien thematische partnerschappen, bijvoorbeeld op het gebied van aanbestedingen, stedelijke mobiliteit en circulaire economie. Op dit moment hebben 12 van de 14 partnerschappen reeds een concreet actieplan gelanceerd. Uit deze plannen worden 114 acties momenteel concreet uitgevoerd.
Het rapport brengt verschillende plannen en acties in kaart. Voorbeelden van acties zijn het uitwisselen van kennis over het garanderen van betaalbare huisvesting in steden, het identificeren van tekortkomingen in het luchtkwaliteitsbeleid en het ontwikkelen van aanbevelingen om armoede in steden te bestrijden. De acties richten zich zowel op Europese instellingen (bijvoorbeeld het verbeteren van regelgeving) als op lokale overheden (bijvoorbeeld onderlinge kennisdeling).
Volgens het rapport ligt de kracht van de Urban Agenda in de geïntegreerde aanpak van stedelijke ontwikkeling. Dit betekent dat belangrijke kwesties niet individueel worden benaderd, maar altijd in samenhang met andere thema’s. Zo hangt luchtkwaliteit altijd samen met mobiliteit en energie. Naast deze geïntegreerde aanpak is ook brede publieke participatie een belangrijke pijler van de Urban Agenda. Ook in de toekomst moet het programma een breed veld aan relevante stakeholders blijven betrekken bij het ontwikkelen van stedelijk beleid.
Lees hier het hele rapport.
Meer informatie
Betere regelgeving, Kenniscentrum Europa Decentraal
Better Regulation Insight Tool, Kenniscentrum Europa Decentraal
Lidstaten benadrukken rol van lokale overheden bij Europese beleidsprocessen in Boekarest-verklaring, Kenniscentrum Europa Decentraal
