Praktijkvraag

Laatste update: 7 februari 2023

Door:


Een inwoner uit onze gemeente heeft een klacht bij de Commissie ingediend. In deze klacht stelde hij, kort gezegd, dat Nederland in een bepaald geval de staatssteunregels niet goed heeft toegepast. De Commissie besloot dat er geen reden was om deze klacht verder te onderzoeken. Onze inwoner is het met het niet in behandeling nemen van de klacht niet eens en wil stappen ondernemen zodat de Commissie zijn klacht wel in behandeling zal nemen. Hij heeft aan ons loket bij Burgerzaken gevraagd welke stappen hij kan ondernemen om een klacht in te dienen over het handelen van de Commissie bij de Europese Ombudsman. Kan dat, en zo ja, hoe gaat dat in zijn werk?
Antwoord in het kort

Ja, een inwoner uit uw gemeente kan een klacht indienen bij de Europese Ombudsman. De Europese Ombudsman behandelt klachten van elke Europese burger of elke natuurlijke of rechtspersoon met verblijfplaats of zetel in één van de lidstaten van de EU over EU instellingen, organen en instanties. Ook een gemeente zelf kan een klacht indienen bij de Europese Ombudsman. Dit omdat de gemeente rechtspersoonlijkheid heeft op grond van artikel 2:1 van het Burgerlijk Wetboek.

Wat is de Europese Ombudsman?

De Europese Ombudsman is een onafhankelijk en onpartijdig orgaan dat de EU administratie ter verantwoording kan roepen. Hij wordt gekozen door het Europees Parlement voor een periode van vijf jaar.

Taken Europese Ombudsman

De Europese Ombudsman onderzoekt klachten in verband met wanbeheer bij EU instellingen, organen en instanties. Alleen het Hof van Justitie van de EU valt buiten het mandaat van de werkzaamheden van de Europese Ombudsman.

De Europese Ombudsman behandelt dus geen klachten over nationale overheden. Hiervoor bestaat op nationaal niveau de Nationale Ombudsman. Gemeenten kunnen ook zelf of met andere gemeenten een eigen ombudsman of ombudscommissie instellen.

Er is mogelijk sprake van wanbeheer wanneer een instelling grondrechten, rechtsregels of beginselen of de beginselen van behoorlijk bestuur niet naleeft. Voorbeelden hiervan zijn: discriminatie, machtsmisbruik en bestuurlijke onregelmatigheden.

Wie kan een klacht indienen?

Elke burger of ingezetene van de EU en alle in de EU gevestigde bedrijven, verenigingen of andere organen kunnen bij de Europese Ombudsman een klacht indienen. Dit betekent dat ook de burger uit uw gemeente een klacht kan indienen bij de Europese Ombudsman.

Het is niet vereist dat de indiener van de klacht persoonlijk last heeft van het wanbeheer. Het is wel vereist dat de klacht verband houdt met de EU administratie. De Europese Ombudsman behandelt geen klachten over nationale, regionale of lokale overheden, zelfs niet als deze EU kwesties betreffen.

Klacht indienen

Wanneer iemand een klacht wil indienen bij de Europese Ombudsman zijn er bepaalde voorwaarden waaraan de klacht moet voldoen.

– De feiten die aanleiding voor de klacht vormen mogen niet ouder dan 2 jaar zijn; en
– Er moet correspondentie zijn gevoerd met de betrokken Europese instelling over de feiten die hebben geleid tot de klacht, bijvoorbeeld per brief.

De klacht moet schriftelijk, via een online klachtenformulier, worden ingediend. Een papieren versie van het formulier is op verzoek verkrijgbaar bij het bureau van de Europese Ombudsman. Vervolgens kan het formulier elektronisch worden ingediend of per post worden verstuurd. De klacht kan in elk van de 24 officiële talen van de EU worden ingediend.

Onderzoek Ombudsman

De Europese Ombudsman kan een onderzoek instellen naar aanleiding van een klacht of uit eigen beweging. Wanneer de Europese Ombudsman een onderzoek is gestart, heeft hij toegang tot alle EU documenten, inclusief geheime documenten. Daarnaast mag hij de ambtenaren van de Europese instellingen horen.

Instrumenten

Als de Europese Ombudsman tot de conclusie komt dat er sprake is van wanbeheer door de beklaagde partij, heeft hij de volgende instrumenten om een einde aan het wanbeheer te maken:

– Bemiddeling om een minnelijke schikking te treffen waarmee genoegdoening wordt verschaft met betrekking tot de ingediende klacht;
– Als dat mislukt, kan aan de instelling een ontwerpaanbeveling voorgelegd worden, waarin de Europese Ombudsman verzoekt de nodige stappen te ondernemen om aan het wanbeheer een einde te maken;
– Als de instelling de aanbeveling van de Europese Ombudsman niet aanvaardt, kan hij het Europees Parlement een speciaal verslag voorleggen; het verslag wordt dan in de plenaire vergadering behandeld en eventueel aangenomen.

Meer informatie:

Europees burgerschap, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese ombudsman, website EU
Nationale Ombudsman

Meer weten over dit onderwerp?

Werkt u voor een decentrale overheid of het Rijk en hebt u een vraag over dit onderwerp? Neem dan contact op met de helpdesk van Europa decentraal:

STEL UW VRAAG