De resultaten van de jaarlijkse digitale economie en samenleving index (DESI) van de Europese Unie zijn bekendgemaakt. Deze index volgt de digitale prestaties van de lidstaten op verschillende gebieden. Door deze digitale prestaties te volgen kan de Europese Commissie de vooruitgang monitoren van de digitale transformatie in de EU en vaststellen waar verdere inspanningen nodig zijn. Over het algemeen geldt dat alle EU-lidstaten vooruitgang hebben geboekt met digitalisering, maar dat de digitale vaardigheidskloof tussen lidstaten toch groot blijft.
Waarom gebruikt de Europese Unie DESI?
DESI is een speerpunt uit het strategisch beleidsplan Digital Decade. Hierin stelt de Commissie dat zij de komende jaren het ‘digitale decennium’ van Europa wil maken en in 2030 digitaal soeverein wil zijn. Dat houdt in dat de EU controle houdt over het eigen telecommunicatiebeleid, het digitale verkeer en de voorwaarden die daaraan worden gesteld. Om hier vorm aan te geven presenteerde de Commissie in maart 2021 een visie en streefcijfers. Dit is het Digitaal Kompas en bestaat uit vier kernpunten. Hierover schreef Europa decentraal eerder al een nieuwsbericht.
De DESI van 2021 is aangepast om rekening te houden met de streefcijfers voor het digitale decennium en daarom zijn de DESI-indicatoren opgebouwd rond de vier kernpunten van het Digitaal Kompas. Dit helpt de EU-lidstaten om te bepalen op welke gebieden investeringen en maatregelen nodig zijn ter bevordering van de digitale transformatie.
Belangrijkste bevindingen van DESI 2021
De DESI 2021 is gebaseerd op de eerste twee kwartalen van 2020. In die periode heeft iedere lidstaat digitale vooruitgang geboekt en de digitale vaardigheidskloof tussen lidstaten is kleiner geworden. Desondanks blijft de kloof tussen de koplopers en de achterblijvers in de DESI groot. Daarom pleit de Europese Commissie voor essentiële investeringen via de faciliteit voor herstel en veerkracht van lidstaten, zodat alle burgers, bedrijven en overheidsorganisaties optimaal profijt kunnen hebben van de digitale mogelijkheden.
Per kernpunt van het Digitaal Kompas komen de volgende belangrijke bevindingen uit DESI 2021 voort:
- Digitaal vaardige burgers en hooggekwalificeerde digitale professionals
Doelstelling in 2030:
Tegen 2030 moet minimaal 80% van de volwassenen over digitale basisvaardigheden beschikken. Ook moeten er 20 miljoen ICT-specialisten werken in de EU, met een evenwicht tussen mannen en vrouwen.
DESI 2021:
- 56% van de EU-bevolking beschikt over ten minste digitale basisvaardigheden;
- Uit de gegevens blijkt dat het aantal ICT-specialisten licht is toegenomen: van 7,8 miljoen naar 8,4 miljoen in een jaar. Uit de gegevens komt duidelijk naar voren dat er een groter aanbod aan opleidingen nodig is om de doelstellingen van het digitale decennium voor vaardigheden te halen. De Commissie verwacht hierin aanzienlijke verbeteringen de komende jaren: 20 miljard euro wordt uitgetrokken voor digitale basisvaardigheden in de goedgekeurde plannen uit de faciliteit voor herstel en veerkracht;
- Het evenwicht tussen man en vrouw in de ICT laat volgens de DESI 2021 nog te wensen over. Slechts 19% van de ICT-specialisten en ongeveer een derde van de afgestudeerden op het gebied van wetenschap, technologie, engineering en wiskunde is een vrouw.
- Beveiligde, goed presterende en duurzame digitale infrastructuurvoorzieningen
Doelstelling in 2030:
Tegen 2030 moeten alle huishoudens in de EU over gigabitconnectiviteit beschikken. Dit houdt in dat alle bedrijven en burgers in Europa over uitstekende en beveiligde connectiviteit beschikken. Daarnaast moeten alle bevolkte gebieden 5G-dekking hebben.
DESI 2021:
- Er is een stijging in het aantal Europese huishoudens dat beschikt over gigabitconnectiviteit: 59% van de huishoudens, tegenover 50% een jaar geleden. Dit percentage is echter nog ver verwijderd van de doelstelling uit het digitale decennium;
- 5G is commercieel van start gegaan in 13 lidstaten, voornamelijk stedelijke gebieden. Hier zit Nederland ook tussen;
- Ongeveer 13 miljard euro wordt uitgetrokken voor connectiviteit in de goedgekeurde plannen uit de faciliteit voor herstel en veerkracht.
- Digitale transformatie van bedrijven
Doelstelling in 2030:
Tegen 2030 moet 75% van de Europese bedrijven gebruikmaken van cloud computing diensten, big data en Artificial Intelligence. Meer dan 90% van de middelgrote en kleine bedrijven moet ten minste een basisniveau van digitale intensiteit halen.
DESI 2021:
- Het gebruik van cloudtechnologieën is sterk toegenomen: van 16% van de ondernemingen in 2018 tot 26% in 2020. Grote ondernemingen blijven hierin het voortouw nemen. Slechts een fractie van de ondernemingen maakt echter gebruik van geavanceerde digitale technologieën: 14 % maakt gebruik van big data en 25% van Artificial Intelligence. Op dit gebied valt dus nog veel te winnen om de doelstellingen uit het digitale decennium te halen;
- Uit de gegevens van DESI 2021 blijkt dat 60% van de kleine en middelgrote bedrijven een basisniveau van digitale intensiteit heeft;
- Bijna 18 miljard euro wordt uitgetrokken voor de digitale transformatie van bedrijven in de goedgekeurde plannen uit de faciliteit voor herstel en veerkracht.
- Digitalisering van overheidsdiensten
Doelstelling in 2030:
Tegen 2030 moeten alle belangrijke overheidsdiensten online beschikbaar zijn. Alle burgers moeten toegang hebben tot hun elektronische patiëntendossiers. Daarnaast moet 80% van de burgers een eID-oplossing gebruiken.
DESI 2021:
- Uit de gegevens over digitale overheidsdiensten blijkt nog geen grote toename. In het eerste jaar van de pandemie hebben verschillende lidstaten digitale platforms opgericht of uitgebreid om meer online diensten aan te bieden;
- Er wordt ongeveer 43 miljard euro uitgetrokken voor digitale overheidsdiensten, waardoor er in de komende jaren aanzienlijke verbeteringen worden verwacht. Daarnaast heeft de Commissie de benchmark inzake e-overheid 2021 beschikbaar gesteld, waarmee burgers in 36 Europese landen worden gevraagd naar hun gebruik van digitale overheidsdiensten.
Resultaten Nederland van DESI 2021
Index van de digitale economie en maatschappij 2021 Nederland
In de DESI 2021 staat Nederland op de vierde plaats van de 27 EU-lidstaten. Nederland blijft dus een van de best presterende landen in Europa, met een breed gebruik van digitale technologieën in ondernemingen en veel online diensten, en met grote basis- en geavanceerde digitale vaardigheden. Het aandeel afgestudeerde ICT’ers is echter het op vier na laagste in de EU. Nederland moet dus meer aandacht schenken aan digitaal vaardige professionals en aan het overbruggen van de genderkloof.
DESI 2021 voor decentrale overheden
Meerdere kernpunten uit het Digitaal Kompas zijn decentraal relevant. Allereerst worden decentrale overheden verplicht om bepaalde overheidsdiensten online beschikbaar te stellen en bijvoorbeeld de Europese digitale identiteitsbewijzen te erkennen. Om met deze ontwikkelingen mee te kunnen gaan worden de digitale vaardigheden van burgers en ambtenaren steeds belangrijker. Nederland heeft belangrijke stappen gezet in de digitale vaardigheden en openbare diensten, en presteert hierin over de gehele linie beter dan andere EU-landen. DESI 2021 benadrukt daarbij dat samenwerking tussen lokale en regionale digitale openbare diensten in Nederland gewaarborgd moet blijven en binnen het land goed op elkaar aansluiten.
Daarnaast is connectiviteit heel belangrijk voor decentrale overheden. Hierover kunt u meer lezen op onze onderwerppagina 5G. Volgens de gegevens van DESI 2021 waren er in Nederland duidelijke verbeteringen in de 5G-dekking, maar zijn de breedbandtarieven hoger dan het gemiddelde in de EU. Breedband is de verzamelnaam voor ICT-netwerken die belangrijk zijn voor de uitrol van 5G. Breedbandprojecten worden vaak door decentrale overheden uitgevoerd. Volgens de gegevens van DESI 2021 vraagt de prijs van breedband in Nederland blijvende aandacht.
Bron
Index van de digitale economie en samenleving, Europese Commissie
Meer informatie
Country reports DESI 2021, Europese Commissie
Path to the Digital Decade, Kenniscentrum Europa Decentraal
Faciliteit voor herstel en veerkracht, Kenniscentrum Europa Decentraal
5G, Kenniscentrum Europa Decentraal
