Woensdag 8 juni slaagde het Europees Parlement (EP) er niet in om overeenstemming te bereiken over het ontwerpverslag over de herziene richtlijn voor het emissiehandelssysteem (ETS). Daarnaast werden de stemmingen over het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie en het sociaal klimaatfonds uitgesteld. Deze voorstellen zijn onderdeel van het Fit-for-55-pakket van de Europese Commissie.
Verwerping ontwerpverslag
De door de Commissie voorgestelde herziening van het ETS, waar de stemming om draaide, houdt een aanscherping van het ETS in en breidt het uit naar nieuwe sectoren. In het kader van het Fit-for-55-pakket wil de Commissie het aantal verhandelbare emissierechten verminderen. Zo moet het systeem meer gaan bijdragen aan het behalen van 55% uitstootvermindering in 2030 ten opzichte van 1990.
De verwachting was dat het ontwerpverslag over het ETS aangenomen zou worden, maar dat was niet het geval. Één reden voor weerstand waren prijsstijgingen voor consumenten als gevolg van het ETS. Daarnaast stemden sommige parlementariërs tegen omdat het voorstel in het verslag niet ver genoeg ging in de terugdringing van de uitstoot. De verslagen over het mechanisme voor koolstofgrenscorrectie en het sociaal klimaatfonds werden uitgesteld, met 265 stemmen voor en 340 stemmen tegen. Dit gebeurde omdat deze dossiers direct met de ETS-hervorming in verband staan.
Aangenomen gemeenschappelijke posities
Wel stemde het EP, met 339 stemmen voor en 249 stemmen tegen, voor een gemeenschappelijke positie voor herziening van de CO2-emissiestandaarden voor nieuwe auto’s en bestelbusjes. De positie van het EP houdt een voorstel tot emissievrije wegmobiliteit in 2035 in, evenals een uitstootvermindering in 2030 van 55% voor auto’s en 50% voor busjes ten opzichte van 2021. Dit betekent praktisch dat in 2035 alle auto’s op de weg uitstootvrij moeten zijn. Deze gemeenschappelijke positie sluit aan bij een eerder voorstel van de Commissie en is de grondslag voor toekomstige onderhandelingen met de lidstaten.
Ook stemde het EP met 479 stemmen voor en 130 tegen voor een ander ontwerpverslag voor de uitbreiding van het ETS tot emissies van vluchten van en naar luchthavens in de Europese Economische Ruimte (EER). Deze zijn nu nog uitgezonderd van het ETS. Het EP wil nu dat vanaf 2024 de helft van de gratis emissierechten wordt geveild. Ook wil het EP dat dit voor alle rechten geldt vanaf 2025, afgezien van vluchten tussen ultraperifere regio’s of van een ultraperifere regio naar een andere EER-regio.
Decentrale relevantie
De CO2-doelstellingen zijn van belang voor decentrale overheden, omdat het sectoren betreft die onder hun bevoegdheden vallen. Zij spelen ook een rol bij het behalen van de nationale CO2-reductiedoelstellingen die zijn opgenomen in het klimaatakkoord. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het verlenen van omgevingsvergunningen voor wind- en zonneparken. Verder kunnen decentrale overheden uitstootvermindering bevorderen door in Europese aanbestedingsprocedures uitvoeringsvoorwaarden of criteria op dit vlak te hanteren. Ook zijn er fondsen beschikbaar voor hen om de emissievermindering te steunen, zoals het Just Transition Fund.
In het geval van de voorstellen waar het EP overeenstemming over bereikte, zullen bijvoorbeeld de nieuwe emissiestandaarden voor voertuigen ook voor decentrale overheden van belang zijn. Voor zover zij een wagenpark hebben, zal dat ook uitstootvrij moeten worden in 2035, als de doelstelling uiteindelijk bindend wordt.
Bronnen
Fit for 55: Environment Committee to work on way forward on carbon-pricing laws, Europees Parlement.
Meer informatie
- CO2-reductie & emissiehandelssysteem, Kenniscentrum Europa Decentraal.
- Geen akkoord over ETS in Europees Parlement, VLEVA.
- Klimaatplannen Brussel lopen vertraging op door dwarsliggen Europees Parlement, NRC.
