De luchtkwaliteit in de steden Den Haag, Groningen en Breda over de afgelopen twee jaar voldoet aan redelijke standaarden en daarmee behoren deze steden tot de top 50 van de schoonste steden in Europa. Dit volgt uit de European city air quality viewer van het Europees Milieuagentschap waarin 344 Europese steden zijn opgenomen.
Naast de geüpdatete tool publiceerde het Europees Milieuagentschap ook twee rapporten over luchtverontreiniging in de EU, gebaseerd op rapportageverplichtingen in het kader van de Nationale Emissieplafonds Richtlijn en de Air Convention van de Economische Commissie voor Europa van de VN (UNECE).
Decentrale overheden spelen een belangrijke rol in het verminderen van luchtverontreiniging en het behalen van Europese doelstellingen. Niet alleen bij de uitvoering van plannen en in het kader van ruimtelijke ordening, maar ook in de monitoring van de luchtkwaliteit
Luchtkwaliteit in Europese steden
In de European city air quality viewer zijn 344 Europese steden opgenomen. De luchtkwaliteit van deze steden is op basis van informatie die afkomstig is van 400 meetstations ingedeeld in één van de vijf categorieën: good, fair – waartoe Den Haag, Groningen en Breda behoren – en moderate, poor en very poor. In welke categorie een stad wordt ingedeeld is afhankelijk van de hoeveelheid aanwezige fijnstof. In 2021 is door de WTO het maximale niveau van aanwezige fijnstof aangescherpt. Om de EU-standaarden in lijn te brengen met de richtlijnen van de WTO betreffende luchtkwaliteit loopt er nu een herziening van de Richtlijn betreffende luchtkwaliteit (Richtlijn 2008/50/EG).
Fijnstof
Fijnstof is één van de vijf verontreinigende stoffen waar de Nationale Emissieplafonds Richtlijn emissiereductieverbintenissen voor vast stelt. Het Europees Milieuagentschap brengt via een briefing de vorderingen van EU-lidstaten in kaart ten aanzien van het behalen van hun emissiereductieverbintenissen in 2020. Dit betreft het meest recente jaar waarover gegevens beschikbaar zijn. De data zijn aangeleverd door de lidstaten, maar nog niet volledig gecheckt door de Europese Commissie.
Wat zijn de nationale emissieplafonds?
De Nationale Emissieplafonds Richtlijn (NEC-Richtlijn) zet emissiereductieverbintenissen vast voor vijf verontreinigende stoffen: zwaveldioxiden, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen en fijnstof. Deze stoffen hebben een negatieve impact op de gezondheid van mens en milieu. Per lidstaat zijn deze emissiereductieverbintenissen vastgesteld. Het betreffen nationale emissieplafonds waarboven de emissie van bovengenoemde stoffen niet mag uitkomen. Lidstaten delen jaarlijks informatie over de nationale emissie-inventarissen.
De NEC-Richtlijn is één van de instrumenten die de Europese Green Deal ondersteunt in het behalen van de doelstelling om verontreiniging terug te brengen naar nul. Daarnaast is de Richtlijn cruciaal voor het behalen van de doelstellingen in het kader van luchtverontreiniging tegen het jaar 2030, zoals vastgesteld in het Zero Pollution Actionplan.
Uit de briefing blijkt dat Nederland tot de 13 lidstaten behoort die in 2020 hun emissiereductieverbintenissen voor de periode 2020-2029 hebben gehaald. Het rapport laat ook zien welke lidstaten nog actie moeten ondernemen om de ambitieuzere doelen in 2030 te kunnen halen. De grootste uitdaging blijft de emissiereductie van ammoniak uit de landbouw.
Voor Nederland geldt dat voor het jaar 2030 nog wel een emissiereductie van minder dan 10% ten opzichte van het huidige niveau voor ammoniak en vluchtige organische stoffen gerealiseerd moet worden om de verbintenissen te halen. Voor stikstof betreft dit een emissiereductie van 10 tot 30%.
Bron
Air pollution: Which European cities have the best air quality?, nieuwsbericht Europees Milieuagentschap
Door
Laura Hollmann, Kenniscentrum Europa Decentraal
Meer informatie
- Green Deal, Kenniscentrum Europa Decentraal
- Luchtkwaliteit, Kenniscentrum Europa Decentraal
- European Union emission inventory report 1990-2020 – Under the UNECE Air Convention, Europees Milieuagentschap
