Na een lang traject van onderhandelingen hebben de Raad en het Europees Parlement (EP) overeenstemming bereikt over nieuwe regels voor de zuivering van stedelijk afvalwater. De nieuwe regels zien op tal van gebieden in het zuiveringsproces, maar een van de belangrijkste veranderingen is de verdere toepassing van het “de vervuiler betaalt” -beginsel. Hierdoor moeten bepaalde industriesectoren 80% van de kosten van de reiniging voor de vervuiling die ze toebrengen aan het te zuiveren water betalen.
De vervuiler betaalt
Binnen de EU wordt gewerkt met het ‘vervuiler betaalt’ beginsel. Dit houdt in dat schade aan, of kosten gemaakt ter herstel van het leefmilieu worden verhaald op de veroorzaker. EurEau, de brancheorganisatie voor drinkwater- en afvalwaterbedrijven, had gepleit voor een 100% doorberekening van de kosten die de vaak complexe zuivering van het water door chemische vervuiling met zich meebrengt. Dit kan gebeuren door de invoering van de uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (UPV) voor de stedelijk afvalwaterzuivering. UPV is een systeem van regels waarbij producenten bijdragen aan, bijvoorbeeld, de kosten van recycling van de door hen gemaakte producten. Een van de impasses in de onderhandeling over de nieuwe richtlijn, was het percentage van de kosten die vergoed dienen te worden. Deze is nu uiteindelijk vastgesteld op 80% van de kosten.
Vier trappen van afvalwaterzuivering
De kostenvergoeding gaat over het vergoeden voor de zogenaamde vierde trap van zuivering. Deze stap in het waterzuiveringsproces ziet op het verwijderen van bijvoorbeeld medicijnresten en microdeeltjes. Een onderdeel van de nieuwe regels is daarom ook de verplichting tot betere monitoring van deze stoffen. Ook de aanwezigheid van indicatoren die van belang kunnen zijn voor de volksgezondheid, zoals bepaalde virussen, valt onder deze monitoringsplicht. Ook zijn de verplichtingen ten aanzien van de tweede (verwijdering van biologisch afbreekbaar organisch materiaal) en derde stap (verwijdering van stikstof en fosfor) van het zuiveringsproces verder aangescherpt. Woonkernen vanaf 1000 bewoners zijn vanaf 2035 ook verplicht tot het gebruikmaken van de tweede stap van zuivering voor er lozing in het leefmilieu plaatsvindt. Voor kernen vanaf 150.000 bewoners bestaat een verplichting tot het gebruikmaken van een derde en vierde stap in het zuiveringsproces vanaf respectievelijk 2039 en 2045.
Ten slotte
Het akkoord ziet ten slotte ook op de bevordering van hergebruik van gezuiverd afvalwater, in het bijzonder in gebieden van toekomstige waterschaarste, en is er een energieneutraliteitsdoelstelling opgenomen. Ten aanzien van dit laatste punt is er afgesproken dat het aandeel hernieuwbare energie dat benodigd is voor het zuiveringsproces in stappen omhoog zal gaan, van minimaal 20 procent voor 2030, tot 100 procent in 2045. Het persbericht over het akkoord vindt u hier.
Bron
Urban wastewater: Council and Parliament reach a deal on new rules for more efficient treatment and monitoring (29 januari 2024) – Persbericht van de Raad
Meer informatie
Raad en Europees Parlement spreken zich uit over plannen voor stedelijk afvalwater, (Nieuwsbericht waarin het Kenniscentrum de gehele Richtlijn toelicht)
Afvalwater, Kenniscentrum Europa Decentraal
