Na een laatste goedkeuring door de Raad van Ministers is er een nieuwe versie van de Richtlijn Energieprestaties Gebouwen (Energy Performance of Buildings Directive, EPBD) aangenomen. Deze nieuwe Richtlijn volgt de oude Richtlijn 2010/31 op en zal naar verwachting binnen enkele weken in werking treden. De Nederlandse implementatie volgt echter op zijn vroegst pas dit najaar.
Bestaande regels
Zowel de oude als de nieuwe EPBD hebben tot doel om gebouwen in de EU energiezuiniger te maken en hun emissies te verminderen. Het einddoel is dat gebouwen in 2050 emissievrij zijn, wat overeenkomt met de doelstelling van de Green Deal om de hele Europese Unie emissievrij te krijgen tegen dat jaartal. Bij gebouwen wordt dit doel bereikt door emissieverminderingsvereisten te stellen en renovatiewerkzaamheden te bevorderen. De oude Richtlijn stelt jaartallen waarvoor alle gebouwen binnen een categorie, zoals residentiële en niet-residentiële gebouwen, minstens onder een bepaalde emissieklasse moeten vallen. De oude EPBD bepaalt verder dat alle gebouwen moeten zijn voorzien van een energieprestatiecertificaat. In Nederland is dit bekend als het energielabel.
Nieuwe regels
De nieuwe Richtlijn stelt, net als de oude richtlijn, doelen voor de vermindering van het energieverbruik van gebouwen. Lidstaten moeten in dit kader een nationaal plan opstellen ter verlaging van het gemiddelde energiegebruik door woningen; in 2030 moet dit 16% lager liggen dan in 2020. De specifieke keuze van te renoveren gebouwen is aan de lidstaten zelf. Voor latere jaren gelden verdere, scherpere doelstellingen en elke vijf jaar moet een lidstaat een ontwerpplan voor de renovatie van gebouwen bij de Commissie indienen ter beoordeling. Gebouwen zoals scholen, kantoren en winkels moeten gerenoveerd worden in een volgorde waarbij de slechtst presterende gebouwen het eerst aan de beurt zijn. Voor onder meer monumentale panden en vakantiewoningen zijn uitzonderingen mogelijk op deze verplichtingen.
Ook moeten lidstaten kwetsbare huishoudens steunen in de strijd tegen energie-armoede en wordt vanaf 2030 emissievrij bouwen de norm. Er moet één enkel loket komen voor advies over de renovatie van gebouwen met betrekking tot emissieverbetering.
Decentrale relevantie
Net als bij de oude Richtlijn geldt dat decentrale overheden in aanraking komen met de EPBD bij bijvoorbeeld het afschalen van aardgasgebruik of aanbestedingen. Overheden moeten niet alleen aan de slag om hun eigen gebouwen emissiearm of emissievrij te maken, maar moeten er ook op toezien dat private eigenaren gaan voldoen aan de nieuwe normen. Denk aan de verplichting om zonnepanelen te installeren die geldt voor nieuwe gebouwen of de verplichting om laadpalen voor elektrische auto’s te installeren vanaf een bepaalde gebouwomvang. Hoe dit in Nederland vorm gaat krijgen is nog niet precies bekend. De verwachting is dat hierover in het najaar meer informatie komt. In het “Beleidsprogramma versnelling verduurzaming gebouwde omgeving” is zoveel mogelijk voorgesorteerd op de nieuwe EPBD.
De nieuwe Richtlijn eist betrokkenheid van regionale en lokale autoriteiten bij het opstellen van het vijfjaarlijkse renovatieplan, onder meer door middel van een openbare raadpleging voor deze autoriteiten. Ook is het mogelijk dat de lidstaat in kwestie lokale en regionale overheden de bevoegdheid verleent om wijkgerichte aanpakken te formuleren voor renovatieprogramma’s.
Bronnen
Richtlijn energieprestatie van gebouwen vastgesteld om energierekeningen te verlagen en emissies te verminderen – Europese Commissie
Europees akkoord over herziene richtlijn energieprestatie gebouwen (EPBD) – Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
Beleidsprogramma versnelling verduurzaming gebouwde omgeving – Rijksoverheid
