De vierde pijler van het recent gepresenteerde REPowerEU-plan van de Europese Commissie draait om de investeringen die noodzakelijk zijn om de doelstellingen van het plan te realiseren. De Commissie schat dat er een investering van 210 miljard euro nodig is tussen nu en 2027, bovenop wat al nodig is om de bestaande ambities te realiseren. Het verminderen van de invoer van Russische fossiele brandstoffen kan echter bijna 100 miljard euro per jaar besparen.
TEN-E
Een belangrijk onderdeel van de vierde pijler is het Trans-Europese Energienetwerk (TEN-E). Deze verordening richt zich op het moderniseren van grensoverschrijdende energie-infrastructuur en het moderniseren en vergroenen hiervan. Naast milieubescherming dient de verordening ook marktintegratie, voorzieningszekerheid en de concurrentie op de energiemarkt. Het netwerk heeft al bijdragen geleverd aan de weerbaarheid van de Europese gasinfrastructuur door het aanbod te diversifiëren. De nieuwste versie van de verordening maakt een eind aan steun voor nieuwe olie- en aardgasprojecten en stelt verplichte duurzaamheidscriteria voor alle projecten. Ook worden er drie thematische gebieden en elf prioritaire corridors aangewezen om te ontwikkelen en verbinden. Om de prioritaire corridors te voltooien, worden er projecten van gemeenschappelijk belang aangewezen die noodzakelijk zijn om deze corridors te voltooien en grensoverschrijdend tussen twee lidstaten (of tussen een lidstaat en een land van de Europese Economische ruimte) spelen of een aanzienlijk grensoverschrijdend effect hebben. De prioritaire corridors worden aangewezen in bijlage 1 van de betreffende verordening.
Verder wordt er in het kader van deze pijler meer steun verleend aan initiatieven die de opslagcapaciteit van vloeibaar gas (LNG) vergroten, zodat de gasaanvoer gediversifieerd kan worden en men onafhankelijk kan blijven van Russische olie en gas. Het wordt geschat dat hiervoor tien miljard euro aan investeringen nodig zijn voor LNG-opslag, terwijl voor het bevorderen van de onafhankelijkheid van olie er tussen 1.5 en 2 miljard euro nodig is.
Een ander onderdeel van de pijler zijn investeringen in het elektriciteitsnetwerk van de EU om het op verhoogd elektriciteitsgebruik voor te bereiden. De extra investeringen die hiervoor nodig zijn, worden geschat op 29 miljard euro. Hiermee worden de mogelijkheden voor energie-opslag verbeterd zodat de leveringszekerheid en -flexibiliteit gegarandeerd wordt, onder meer zodat er minder gas gebruikt hoeft te worden om in de behoeften te voorzien.
Herstel- en weerbaarheidsplannen
Voor de implementatie van de maatregelen waarvoor de verantwoordelijkheid bij de lidstaten ligt, zijn herstel- en weerbaarheidsplannen in het kader van de Faciliteit voor Herstel en Veerkracht van belang (Recovery and Resilience Plans, RRP). Hiervoor stelt de Commissie een wijziging van Verordening 2021/241 voor. Door deze wijzigingen komen er in de weerbaarheidsplannen aangewezen hoofdstukken over het voltooien van de doelstellingen van REPowerEU en wordt de samenhang tussen maatregelen onder de Faciliteit voor Herstel en Veerkracht en acties vanuit andere nationale of Europese fondsen gewaarborgd, zoals het Europees Regionaal Ontwikkelingsfonds of het Europees Sociaal Fonds. De aangewezen hoofdstukken zijn onder meer noodzakelijk om in aanmerking te komen voor de nieuwe categorie van niet-terugvorderbare financiële steun voor REPowerEU. Ook opent de Commissie tegelijk met de huidige mededeling een nieuwe oproep in het kader van de Connecting Europe Facility (CEF) voor voorstellen tot projecten van gemeenschappelijk belang. De begroting hiervoor ligt in zijn geheel rond de 800 miljoen euro.
Noodmaatregelen energieprijzen
Los van REPowerEU maar tevens van belang zijn plannen van de Commissie om op korte termijn noodmaatregelen te presenteren als reactie op de hoge energieprijzen en ter voorbereiding op mogelijke verstoringen van de energievoorziening vanuit Rusland. Onder de mogelijke maatregelen vallen de mogelijkheid voor lidstaten om de regulering van eindgebruikersprijzen tijdelijk uit te breiden tot meer afnemers, waaronder de industrie en huishoudens, noodliquiditeitsmaatregelen om de doeltreffende werking van de grondstoffenmarkt te ondersteunen, gebruik van het EU-Energieplatform om de vraag naar gas te bundelen, interventiemogelijkheden voor de lidstaten op de elektriciteitsmarkten en EU-maatregelen voor het geval van een volledige verstoring van de gasvoorziening. In het kader van de laatstgenoemde maatregelen zal de Commissie voorwaarden scheppen voor het opzetten van een gecoördineerd EU-plan voor de terugdringing van de vraag middels vrijwillige preventieve inperkingsmaatregelen, zodat er voldoende gas overblijft. Indien nodig kan er een prijsplafond voor gas worden ingevoerd.
Bron
REPowerEU: Een plan om de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen snel te verminderen en de groene transitie te bespoedigen, Europese Commissie.
