In de laatste week van november bracht het Instituut voor Transnationale en Euregionale grensoverschrijdende samenwerking en mobiliteit (ITEM) de nieuwe versie van zijn jaarlijkse grenseffectenrapportage uit. Diezelfde week kondigde het kabinet nieuwe investeringen in grensinfopunten aan.
Investeringen in grensinfopunten
Tien Nederlandse en Duitse grensinfopunten die dienstverlening bieden aan werknemers die in grensregio’s in Duitsland of België werken, wonen of studeren, zullen vanaf 2020 financiële ondersteuning krijgen van het kabinet. Samen met vertegenwoordigers uit de grensregio’s en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid werden op 25 november 2019 convenanten voor structurele financiering ondertekend. Hiermee stellen het kabinet en de regio’s jaarlijks € 1 miljoen beschikbaar voor het gezamenlijk verlenen van informatie over zaken als belastingen, pensioensopbouw, ziektekostenverzekering, diplomawaardering en kinderbijslag.
Volgens de staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid zal de investering in de grensinformatiepunten als belangrijke eerste stap bijdragen aan ‘een goed functionerende grensoverschrijdende arbeidsmarkt, internationale arbeidsmobiliteit, en bredere bekendheid en kennisontwikkeling’. Hier vindt u het digitale grensinfopunt.
Grenseffectenrapportage 2019
Op donderdag 21 november 2019 publiceerde het ITEM de 2019-editie van hun grenseffectenrapportage. ITEM’s effectenbeoordeling is bedoeld als waardevol hulpmiddel voor beleidsmakers op regionaal, nationaal en Europees niveau bij het nemen van beslissingen aangaande grensregio’s. De rapportage analyseert zowel bestaande als toekomstige wetgeving die betrekking heeft op decentrale overheden. De effecten van een aantal wetgevingen en wetgevingsinstrumenten die in de rapportage worden geanalyseerd, worden hieronder kort uitgelicht:
De Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra)
Met ingang van 1 januari 2020 zal de Wnra en de Aanpassingswet Wnra definitief van kracht worden. Dit is vastgelegd in een besluit van 24 oktober 2019. Het Wnra voorziet in de overgang van een bestuursrechtelijke naar een privaatrechtelijke rechtspositie voor ambtenaren voor alle decentrale overheden.
Deze wet zal in het bijzonder gevolgen hebben voor de sociale zekerheid van ambtenaren die grensarbeider zijn, omdat internationale regelgeving voorschrijft dat grenswerkers maar in één land sociaal verzekerd mogen zijn. Hierin bepaalt de Wnra dat men verzekeringsplicht heeft in het land waarvoor ambtenaarswerkzaamheden worden verricht, dan wel 25% of meer van zijn werknemersactiviteiten. Het grenseffectenrapport geeft als voorbeeld aan dat ‘met name werkgeverslasten omhoog zullen gaan indien de verzekeringsplicht aan België in plaats van aan Nederland is toegewezen’.
De Europese Territoriale Samenwerking (Interreg)-verordening voor 2021-2027
Voor de nieuwe programmaperiode van 2021-2027 heeft de Europese Commissie een nieuwe Interreg-verordening geformuleerd en voorgesteld aan het Europees Parlement en de Europese Raad. In het rapport wordt de ‘governance’-doelstelling van de verordening genoemd als een mogelijk kader voor een betere en duurzamere grensoverschrijdende samenwerking tussen instanties die structureel samenwerken.
Omdat de ‘governance’-doelstelling een redelijk brede definitie heeft, betwijfelen de onderzoekers van het rapport echter of de doelstelling zal bijdragen aan een transformatie van het bekritiseerde kortetermijnkarakter van veel samenwerkingsprojecten. Lees meer over de Interreg-verordening inzake Europese Territoriale Samenwerking op deze pagina van Europa decentraal.
Het Europees Grensoverschrijdend Mechanisme (ECBM)
In oktober van dit jaar zijn de tripartiete onderhandelingen tussen het Europees Parlement, de Europese Raad en de Commissie over de verordening voor een Europees Grensoverschrijdend Mechanisme (ECBM) gestart. Dit mechanisme voorziet het wegwerken van grensoverschrijdende juridische en administratieve belemmeringen door middel van een nieuwe duidelijke procedure om nationale en regionale wetgeving aan te passen.
Voor Benelux-landen is de meerwaarde van dit mechanisme in beginsel beperkt, omdat er al veel grensinstrumenten zijn die in de loop der jaren grensoverschrijdende samenwerking verbeterd hebben. Toch kan het voorgestelde mechanisme dienen als een instrument voor juridische aanpassingen buiten de sectorale overeenkomsten om, en kan het grensbelemmeringen efficiënter wegwerken, aldus het grenseffectenrapport. Daarnaast beveelt het rapport aan om nationale uitvoeringswetgeving in de lidstaten te implementeren om doeltreffend gebruik van het mechanisme te waarborgen.
Bron
Grenseffectenrapportage 2019, ITEM
Kabinet investeert in dienstverlening grensinfopunten, ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Meer informatie
ITEM jaarconferentie 2019: bouwen aan grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Verordening inzake Europese Territoriale Samenwerking (Interreg), Kenniscentrum Europa Decentraal
Verordening Mechanisme Grensoverschrijdende Samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Dossier: Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
Grensoverschrijdende samenwerking, Kenniscentrum Europa Decentraal
