Bouwen aan een klimaatveerkrachtige toekomst, dat is de visie die de Europese Commissie uitdraagt in de nieuwe klimaatadaptatiestrategie. In deze strategie wordt geschetst hoe de EU zich kan voorbereiden op de gevolgen van de klimaatverandering.
Belang van klimaatadaptatie
De EU moet in 2050 volledig in staat zijn zich aan te passen aan de effecten van de klimaatverandering. Om dit te bereiken is, in het kader van de Europese Green Deal, een nieuwe klimaatadaptatiestrategie ontwikkeld. Deze strategie moet ervoor zorgen dat de EU maatschappelijk en economisch weerbaar is tegen de gevolgen van klimaatverandering. Denk hierbij aan teruglopende oogstopbrengst door toenemende droogte of oversterfte door extreme hitte. De nieuwe adaptatiestrategie streeft naar een slimmere, snellere en systematischere klimaatadaptatie en meer internationale aandacht voor het aanpassingsvermogen van landen en regio’s.
Een nieuwe adaptatiestrategie
De nieuwe klimaatadaptatiestrategie bouwt voort op de klimaatadaptatiestrategie uit 2013 en verlegt de focus van het identificeren van problemen naar het vinden van oplossingen. Daarbij komt de nadruk te liggen op het uitvoeren van de maatregelen die in de strategie van 2013 zijn uitgewerkt. Het voorstel voor de Europese klimaatwet vormt de basis voor meer ambitie en meer beleidssamenhang binnen de beoogde maatregelen voor de klimaatadaptatie. De nieuwe klimaatadaptatiestrategie moet deze verhoogde ambitie helpen verwezenlijken. De lidstaten blijven daarbij de belangrijkste uitvoeringspartners. De geplande acties op EU-niveau moeten de lidstaten helpen in hun adaptatiebehoeften te voorzien.
Een slimmere adaptatie
Middels Horizon Europe moet de kennis over klimaateffecten en veerkracht worden vergroot. Zo moet er meer kennisdeling plaatsvinden en data beschikbaar komen om de nauwkeurigheid van klimaatrisicobeoordelingen te verbeteren. De Commissie zal het gebruik van het Europese platform, de Risk Data Hub, bevorderen en ondersteunen om de registratie en verzameling van klimaat gerelateerde risico- en verliesgegevens te harmoniseren. Daarnaast beoogt de Risk Data Hub informatie-uitwisseling te bevorderen tussen private en publieke partijen, waaronder decentrale overheden. Verder wordt het Europese platform Climate-ADAPT, dat zorgt voor meer kennis over het adaptatieproces, versterkt en uitgebreid.
Een snellere adaptatie
Adaptatiemaatregelen moeten sneller genomen worden. Mede om die reden is het budget dat is toebedeeld aan klimaatactie in de Europese meerjarenbegroting (MFK) naar 30% verhoogd. Om de invoering van klimaatbeleid te bevorderen moet besluitvorming toegankelijker en sneller worden. Daarnaast hebben overheidsinstanties en gebiedsbeheerders, die verantwoordelijk zijn voor Natura 2000-gebieden, behoefte aan richtsnoeren voor geschikte adaptatiestrategieën. Deze richtsnoeren wil de Commissie integreren in de wetgeving over klimaatverandering. Verder moeten er criteria voor klimaatveerkrachtigheid worden opgenomen in bouwplannen voor onder andere infrastructuur.
Een systematischere adaptatie
De Commissie wil de monitoring, rapportage en evaluatie van klimaatadaptatie verbeteren door gebruik te maken van een geharmoniseerd beoordelingskader van indicatoren. Dit houdt in dat de Commissie een verdere standaardisering wil aanbrengen in de rapportage over de maatregelen zodat de voortgang beter in kaart kan worden gebracht. Dit kader bouwt voort op de adaptatiestrategie van 2013. Ook binnen het betere regelgevingsinitiatief moet meer aandacht worden geschonken aan klimaatadaptatie. Daarom wil de Commissie haar richtsnoeren en instrumenten voor betere regelgeving bijwerken.
Daarnaast wil de Commissie natuurgerichte oplossingen (Nature Based Solutions; NBS) op een grotere schaal implementeren. De Commissie blijft de lidstaten stimuleren om NBS in te voeren door middel van beoordelingen, begeleiding en EU-financiering. Zo gaat de Commissie een certificeringsmechanisme voor koolstofverwijderingen ontwikkelen. Ook wil de Commissie overwegingen voor de klimaatbestendigheid van gebouwen integreren in de criteria van groene overheidsopdrachten voor publieke gebouwen.
Decentrale relevantie
Het blijft belangrijk dat alle bestuursniveaus in de EU worden betrokken bij de regelgeving inzake klimaatverandering. De Commissie wil daarom de richtsnoeren over nationale adaptatiestrategieën in samenwerking met de lidstaten verbeteren. Financiële steun vanuit de Europese structuur- en investeringsfondsen zoals het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO), maar ook het LIFE programma en de faciliteit voor herstel en veerkracht moeten het lokale en regionale adaptatievermogen vergroten. Verder voorziet de strategie in het versterken van het convenant van burgemeesters om lokale en regionale overheden te helpen met de stap van klimaatadaptatieplanning naar actie. Als beleidsondersteuning voor decentrale overheden wordt een pilot-faciliteit opgezet die technische assistentie zal bieden bij het implementeren van klimaatmaatregelen.
Het voorstel voor de adaptatiestrategie is door de Commissie voorgelegd aan de Raad en het Parlement die zich er nu over gaan buigen.
Bron
Building a Climate-Resilient Future – A new EU Strategy on Adaptation to Climate Change, Europese Commissie
2021 EU Strategy on Adaptation to Climate Change, Europese Commissie
Meer informatie
Climate-ADAPT website, Europese Commissie
Green Deal webpagina, Kenniscentrum Europa Decentraal
Klimaatadaptatie, Kenniscentrum Europa Decentraal
