Een nieuwe ontwikkeling ten aanzien van de sancties tegen Rusland zet het Nederlandse beleid op zijn kop. Op 12 november werd namelijk bekend gemaakt dat de Europese Commissie de Duitse staatssteunmaatregel van ruim 225 miljoen euro ten behoeve van SEFE Energy GmbH (hierna SEFE), voorheen Gazprom Germania GmbH, heeft goedgekeurd. Hiermee is SEFE door Duitsland genationaliseerd. Dat heeft ook gevolgen voor de Nederlandse omgang met de sancties. Uit een Kamerbrief van Minister Jetten van Klimaat en Energie blijkt dat Nederlandse aanbestedende diensten hun bestaande contracten met SEFE Energy kunnen aanhouden en hier geen ontheffing meer voor hoeven aan te vragen.
Nationalisatie SEFE Energy GmbH
Door de goedkeuring van de Duitse steunmaatregel van € 225,6 miljoen ter ondersteuning van SEFE is de Duitse staat 100% eigenaar geworden van het bedrijf. Dit doet Duitsland om de zekerheid van de gasvoorziening aan de binnenlandse economie veilig te stellen. De steunmaatregel werd goedgekeurd op grond van artikel 107 lid 3 sub b VWEU, waarbij wordt erkend dat de economie van de EU een ernstige verstoring ondervindt. De steunmaatregel volgt de beginselen van het tijdelijke crisiskader voor staatssteunmaatregelen om de economie te ondersteunen. Dit alles tegen de achtergrond van de Russische invasie van Oekraïne (TSK Oekraïne-crisis), goedgekeurd door de Commissie op 23 maart 2022 en gewijzigd op 20 juli en 28 oktober 2022.
Kamerbrief van 15 november 2022
Minister Jetten geeft in zijn Kamerbrief aan dat SEFE onder het vijfde sanctiepakket viel omdat het Russisch eigendom was. Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat is dit door de Landsadvocaat bevestigd. Toch was er nog veel onduidelijkheid. Dit komt mede doordat de Duitse regering de controle over SEFE begin dit jaar heeft overgenomen. Hiervoor had de Duitse regering tot 15 december 2022 een toezichthouder aangesteld. Nu bovenstaande constructie is goedgekeurd door de Commissie, is SEFE voor 100% eigendom van de Duitse regering. De Duitse regering heeft nu niet alleen de controle, maar ook de volledige eigendom van het bedrijf in handen. Hierdoor is SEFE genationaliseerd en valt het bedrijf niet meer onder het vijfde sanctiepakket.
In de praktijk heeft de Duitse nationalisatie van SEFE voor Nederlandse aanbestedende diensten vanaf vandaag, 15 november 2022, dus tot gevolg dat:
- bestaande contracten met SEFE kunnen worden gehouden en aanbestedende diensten niet meer verplicht zijn om hun contracten op te zeggen;
- er geen ontheffing meer hoeft te worden aangevraagd;
- nieuwe contracten met SEFE kunnen worden gesloten.
Daarnaast geeft minister Jetten aan dat er wordt gewerkt aan een tegemoetkoming voor de meerkosten die partijen hebben gemaakt om zich aan de sancties te houden. Op dit moment wordt geïnventariseerd wat de meerkosten zijn en hoe een tegemoetkoming vormgegeven zal worden. De minister verwacht dat de tegemoetkoming voor de meerkosten die partijen hebben gemaakt voor de periode van oktober 2022 tot en met 31 december 2022 medio 2023 gereed kan zijn. Vervolgens wordt bekeken hoe om wordt gegaan met partijen die ook na januari 2023 nog een contract met SEFE hadden kunnen hebben.
Wat betekent dit voor andere contracten met Russische leveranciers?
Het vijfde sanctiepakket blijft op dezelfde manier gelden voor alle andere contracten. Dat betekent dat contracten met Russische leveranciers moeten worden beëindigd, tenzij hier een specifieke ontheffing voor is verleend. Mocht u hierover meer informatie willen, dan kunt u ons stappenplan raadplegen of uw vraag stellen via de helpdesk.
Bron
Kamerbrief over ontwikkelingen sanctiebepalingen energiebedrijf, Minister Jetten (Klimaat en Energie)
Meer informatie
Commissie keurt Duitse maatregel van € 225,6 miljoen goed ter ondersteuning van energiebedrijf SEFE GmbH, Europese Commissie
Oekraïne-dossier, Kenniscentrum Europa Decentraal
Stappenplan contracten met Russische leveranciers, Kenniscentrum Europa Decentraal
