In het Europees natuurbeleid wordt aandacht besteed aan het herstellen en beschermen van biodiversiteit en ecosystemen. Zo is er het Natura2000-netwerk gevormd en zijn er verschillende strategieën opgesteld voor de bescherming en het herstel van de natuur. Ook op decentraal niveau speelt natuur een rol, bijvoorbeeld door verplichtingen in het kader van de Wet Natuurbescherming.
De Minister van Landbouw en Voedselkwaliteit heeft, naar aanleiding van het rapport van het Adviescollege Stikstofproblematiek, op 4 oktober haar aanpak voor de stikstofreductie gepresenteerd. Hierin schetst ze een nieuw plan waarmee ze stikstofreductie wil gaan bewerkstelligen.
In mei 2019 oordeelde de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (de Afdeling) dat het Programma Aanpak Stikstof (PAS) in strijd is met de Europese Habitatrichtlijn. Dat betekent dat het PAS niet meer gebruikt mag worden voor vergunningsverlening. Na de uitspraak kwamen vele projecten stil te liggen. Dit trof grote projecten die bijvoorbeeld infrastructurele veiligheid moeten garanderen
Europese plannen voor de landbouw en voedselproductie raken direct het dagelijks werk in de provincies. In het EU-wijzer magazine zijn alle Europese ontwikkelingen op het gebied van agrofood overzichtelijk bijeengebracht. Het magazine is een gezamenlijke uitgave van Kenniscentrum Europa decentraal en het Huis van de Nederlandse Provincies.
Het aantal beschermde gebieden in de EU moet worden uitgebreid, er moeten ten minste 3 miljard nieuwe bomen worden geplant en steden moeten vergroenen. Dat stelt de Commissie voor in de recent gepubliceerde biodiversiteitsstrategie 2030.
Het kabinet stelt € 5 miljard beschikbaar voor de structurele aanpak van de stikstofproblematiek door een pakket maatregelen voor de periode tot en met 2030 die de uitstoot en neerslag van stikstof vermindert, de natuur herstelt en de vergunningsverlening verder op gang brengt.
Op donderdag 16 januari heeft het Europees Parlement een standpunt aangenomen met betrekking tot biodiversiteit. In het standpunt stelt het Parlement dat Europa 30% van zijn grondgebied moet reserveren als natuurreservaten, bindende doelstellingen moet invoeren om het gebruik van pesticiden te verminderen en 10% van zijn langetermijnbudget moet investeren in maatregelen om soortenverlies en aantasting van leefgebieden tegen te gaan.
Op 29 mei deed de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State (ABRvS) haar langverwachte einduitspraak in de PAS-zaak.
In de zaak Satini-S beantwoordt het Hof van Justitie van de EU een aantal rechtsvragen van de Letse rechter over compensatie voor schade die is aangebracht aan aquacultuur door beschermde vogels (op grond van de Vogelrichtlijn) in een Natura2000-gebied.
Het Hof van Justitie van de Europese Unie heeft op 10 oktober 2019 prejudiciële vragen beantwoord omtrent de voorwaarden voor het toestaan van de beheersjacht op wolven op grond van de afwijkingsgrond uit artikel 16 lid 1 onder e) van de Habitatrichtlijn. Deze uitspraak is van belang aangezien de wolf een beschermde diersoort is en de wolvenpopulatie in Nederland aan het toenemen is.
Het Natura 2000-netwerk is een netwerk van beschermde natuurgebieden in Europa. In deze gebieden moeten planten, dieren en hun natuurlijke leefomgeving worden beschermd tegen menselijke inmenging, om de achteruitgang van de biodiversiteit in Europa terug te dringen.
Invasieve uitheemse soorten of exoten zijn dieren of planten die van oorsprong niet voorkomen in het gebied waar ze aangetroffen worden en schadelijk zijn voor de natuur, bijvoorbeeld de muskusrat, de Japanse duizendknoop en de reuzenberenklauw. Ze verdringen namelijk inheemse dieren en planten. Ook kunnen ze schade veroorzaken aan gebouwen, leidingen en infrastructuur. De Europese Unie heeft regels opgesteld om invasieve exoten te bestrijden. Provincies, waterschappen en gemeenten zijn betrokken bij de bestrijding van deze exoten.
