Eén op de drie bijen, vlinder- en zweefvliegsoorten is aan het verdwijnen in de EU. Bestuiving is nodig voor ongeveer 80% van de voedselgewassen en bloeiende planten. Insecten zijn dus belangrijk voor de land- en tuinbouw. Daarom heeft de Europese Commissie op 24 januari 2023 de ‘new deal voor bestuivers’ gepresenteerd, om de achteruitgang van wilde bestuivers aan te pakken. Onderdeel van deze new deal is de herziening van het EU-initiatief inzake bestuivers van 2018. Daarnaast is de new deal relevant voor decentrale overheden, omdat het natuurbeleid in Nederland is gedecentraliseerd.
Achtergrond
De new deal voor bestuivers is een aanvulling op de voorgestelde verordening van de Commissie van juni 2022 voor een wet inzake natuurherstel. Deze verordening biedt lidstaten de ruimte om zelf binnen hun nationale herstelplannen te bepalen wat de meest effectieve maatregelen zijn om het doel van de new deal voor bestuivers te bereiken. De new deal is onderdeel van de biodiversiteitsstrategie voor 2030, de “van boer tot bord”-strategie en de Europese Green Deal.
Inhoud
In de herziening van het EU-initiatief inzake bestuivers zijn aan de hand van drie prioriteiten de doelstellingen en maatregelen voor 2030 vastgesteld. De voornaamste prioriteit van de herziening is het verbeteren van de instandhouding van bestuivers en het aanpakken van de oorzaken van de achteruitgang van bestuivers. Dit wil de Commissie onder andere doen door samen met de lidstaten een blauwdruk te ontwerpen met een netwerk van ecologische corridors voor bestuivers, ook wel ‘zoemgangen’ genoemd. Daarnaast wil de Commissie met het initiatief haar kennis verbeteren over de achteruitgang van bestuivers. De maatregelen hiervoor omvatten de opzet van een monitoringsysteem, de ondersteuning van onderzoek en het in kaart brengen van de belangrijkste gebieden van bestuivers voor 2025. Tot slot wil de Commissie lidstaten ondersteunen bij de ontwikkeling van nationale strategieën voor bestuivers. Lidstaten moeten ook burgers en bedrijven helpen om in actie te komen, bijvoorbeeld door bewustzijn te creëren bij inwoners.
Decentrale relevantie
Het natuurbeleid in Nederland is gedecentraliseerd. Provincies zijn op grond van de Wet Natuurbescherming verantwoordelijk voor het natuurbeleid. Provincies en gemeenten geven bijvoorbeeld vergunningen en ontheffingen af voor activiteiten in natuurgebieden. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor het verzorgen van toezicht en handhaving, de controle van aanvragen van omgevingsvergunningen en, indien noodzakelijk, het vragen van aanvullend natuuronderzoek. Door de new deal voor bestuivers zouden provincies mogelijk verantwoordelijk worden voor de uitvoering van de nationale strategie voor bestuivers. Nederland moet het herziende EU-initiatief omzetten in een beleid dat toepasselijk is op nationaal, regionaal en lokaal niveau.
Bron
Commissie geeft maatregelen inzake bestuivers een extra impuls, Europese Commissie
Meer informatie
Commissie presenteert biodiversiteitsstrategie 2030 natuurbescherming herstelplan, Kenniscentrum Europa Decentraal
Europese Green Deal: de weg naar klimaatneutraliteit, Kenniscentrum Europa Decentraal
Green Deal in het werkprogramma 2020, Kenniscentrum Europa Decentraal
