Klimaat en milieu: belangrijke aandachtsgebieden voor de Europese Unie. De EU wil het milieu beschermen, herstellen en verbeteren. De Europese milieuwetgeving raakt aan diverse thema’s die voor decentrale overheden van belang zijn zoals natuurbescherming, schoon drinkwater of het verminderen van afval. Ook voor klimaat is er Europese regelgeving, bijvoorbeeld over klimaatdoelen, klimaatmitigatie en klimaatadaptatie.
Er is in Europa een groeiende vraag naar water voor huishoudens en economische en industriële activiteiten. Tegelijkertijd zetten watervervuiling en klimaatverandering de vraag naar water steeds meer onder druk. De bescherming en het beheer van water overstijgt de nationale grenzen. De Europese Unie heeft daarom regels opgesteld voor het waterbeheer en de bescherming van de kwaliteit van het water.
Vorige maand is door de Raad van de EU een herziening van de Richtlijn Industriële Emissies aangenomen. We vatten hier de belangrijkste wijzigingen samen.
De nieuwe versie van de Richtlijn Energieprestaties Gebouwen komt eraan. De opvolger van Richtlijn 2010/31 zal naar verwachting op zijn vroegst dit najaar in Nederland geïmplementeerd worden. Met het verloop der jaren zullen er meer renovaties van gebouwen moeten plaatsvinden.
Om ervoor te zorgen dat de Europese bodemgezondheid in 2050 weer voldoet aan de noodzakelijke normen, is de bodemmonitoringsrichtlijn voorgesteld. Lidstaten worden door de Richtlijn verplicht om de bodemgezondheid van hun grondgebied in de gaten te houden. Een nieuwe toevoeging aan de Richtlijn is het classificatiesysteem voor bodemgezondheid, aangedragen door leden van het Europees Parlement.
De circulaire economie is een economisch systeem waarin producten en grondstoffen zo veel mogelijk worden hergebruikt. Het is bedoeld om de waarde van stoffen zo veel mogelijk te maximaliseren en waardevernietiging te minimaliseren.
De uit 2008 stammende Richtlijn 2008/99/EG ter bescherming van het milieu door middel van het strafrecht is door de ontwikkelingen van de laatste jaren toe aan een vernieuwing. De Raad heeft op 26 maart 2024 de nieuwe Richtlijn aangenomen die deze vervangt.
In de agrarische sector worden mest en kunstmest gebruikt om gewassen te laten groeien. Kunstmest bevat stikstofverbindingen zoals nitraat, maar ook fosfaat. Dit zijn essentiële voedingsstoffen voor planten. Teveel mest op en in de bodem heeft echter negatieve gevolgen voor het oppervlaktewater en grondwater en voor andere soorten natuur en milieu. Om milieurisico’s van mestgebruik te beperken hanteert de Europese Unie regels voor meststoffen.
Het energiebeleid is de kern van vele (inter)nationale klimaatafspraken. Het Europees energiebeleid is dan ook veelomvattend en strekt van thema’s zoals duurzame energieopwekking tot aan de introductie van energielabels voor producten en gebouwen. Decentrale overheden zijn essentieel bij de uitvoering van het Europees energiebeleid.
De Europese wetgeving bevordert het gebruik van hernieuwbare energie. Tegen 2030 moet 42,5% van de energie uit hernieuwbare energie komen.
Het energieverbruik in 2030 moet omlaag – dit is het doel van de EU. Daarom zijn er Europese energie-efficiëntie eisen voor verschillende sectoren, zoals gebouwen, de vervoerssector, de verwarmings- en koelingssector.
De Noodverordening Hernieuwbare Energie, die soepelere regels stelt voor projecten voor hernieuwbare energie, wordt verlengd. De Commissie heeft bepaald dat er nog voldoende energie-onzekerheid is om hiertoe over te gaan.
