Wanneer een steunverlening aan de staatssteuncriteria voldoet, is er sprake van staatssteun. Staatssteun dient in principe gemeld te worden bij de Europese Commissie. De Commissie heeft echter een aantal vrijstellingsmogelijkheden ontwikkeld, waardoor steun toch verenigbaar met de interne markt verstrekt kan worden. Steun die op basis van een vrijstellingsmogelijkheid verleend wordt, is vrijgesteld van de aanmeldingsplicht.
De Europese Commissie lanceerde op 11 mei een tweede consultatie over de gerichte herziening van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening. Lidstaten hebben al eerder hun input kunnen geven over het eerste ontwerpvoorstel en kunnen nu feedback geven op het geactualiseerde voorstel.
Op 8 mei heeft de Europese Commissie een tweede aanpassing vastgesteld van de Tijdelijke kaderregeling inzake staatssteun in verband met COVID-19. Het betreft de uitbreiding van het toepassingsgebied van de kaderregeling.
De wijziging van dit steunkader benadrukt het belang om naast het verschaffen van liquiditeit aan ondernemingen ook ondersteuning te bieden aan onderzoek en ontwikkeling en productieprocessen die bijdragen aan de bestrijding van de Covid-19.
Op grond van dit tijdelijke steunkader kunnen overheden sneller en gemakkelijker staatssteun verlenen zonder langdurige procedures in Brussel.
De Europese Commissie heeft aangegeven dat lidstaten op verschillende manieren staatssteun kunnen toepassen om de economie te stimuleren. Ook het kabinet heeft een pakket aan steunmaatregelen gepresenteerd.
In 2019 zijn er in totaal van 207 steunmaatregelen vanuit de Nederlandse decentrale overheden kennisgegeven bij de Europese Commissie. In dit cijfer zijn overigens de kennisgevingen van de waterschappen niet meegenomen. Meer informatie hierover is zichtbaar in de kennisgevingen-barometer. Weliswaar is er sprake van een daling ten opzichte van 2018. Toch zijn er nu veel nieuwe gemeenten die gebruikmaken van de vrijstellingsverordening.
Onlangs is de Handleiding Algemene Groepsvrijstellingsverordening gepubliceerd. Deze handleiding is opgesteld voor alle (decentrale) overheden die geoorloofd staatssteun willen verlenen onder toepassing van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV).
Wanneer een lidstaat vaststelt dat een steunvoornemen aan de voorwaarden van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) voldoet, houdt die vaststelling slechts een ‘vermoeden van verenigbaarheid’ in. De Europese Commissie is exclusief bevoegd om de verenigbaarheid van de steunmaatregel te beoordelen.
Het Hof van Justitie van de EU heeft op 5 maart prejudiciële vragen beantwoord in een zaak omtrent onrechtmatig verkregen staatssteun op basis van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV). Aangezien het Hof zich niet vaak uitspreekt over de toepassing van de AGVV is dit noemenswaardig, ook al betreft het hier de oude AGVV. De Europese rechter heeft in dit geval geoordeeld dat de nationale autoriteiten inderdaad verplicht zijn de steun met rente terug te vorderen.
Op 21 juli 2016 heeft het Hof van Justitie (het Hof) uitspraak gedaan in de zaak Dilly’s Wellnesshotel GmbH tegen Finanzant Linz (zaak Dilly’s). De uitspraak van het Hof kan van belang zijn voor decentrale overheden die staatssteun onder toepassing van de Algemene Groepsvrijstellingsverordening (AGVV) verlenen.
Een nieuwe versie van de mededeling betreffende staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie is op 19 oktober 2022 in werking getreden. De mededeling voegt onder meer nieuwe definities en een nieuwe steuncategorie toe.
De Europese Commissie vraagt om input voor de herziening van de de-minimisvrijstelling voor kleine steunbedragen. De Commissie stelt voor om het maximale bedrag aan de-minimissteun te verhogen en een verplichting op te nemen voor het voeren van een de-minimisregister. Dat laatste zou betekenen dat decentrale overheden alle door hen verstrekte de-minimissteun moeten registreren.
