Decentrale overheden hebben de mogelijkheid om het te ontwikkelen beleid en de regelgeving van de EU te beïnvloeden. Dit kan direct, bijvoorbeeld via contacten met Europese ambtenaren in Brussel of door deel te nemen aan feedbackprocedures die verschillende instellingen van de EU uitschrijven zoals consultaties. Zie voor meer informatie deze praktijkvraag.
Maar veelal verloopt belangenbehartiging via koepelorganisaties en belangenbehartigers van decentrale overheden, zowel op nationaal als Europees niveau.
Nederlandse koepelorganisaties
Voor decentrale overheden zijn de Nederlandse koepelorganisaties relevant:
- Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG);
- Interprovinciaal Overleg (IPO) en het Huis van de Nederlandse Provincies (HNP), dat een platform biedt voor gezamenlijke belangenbehartiging van de provincies en het IPO in Brussel;
- Unie van Waterschappen (UvW).
Europese belangenbehartiging
De koepelorganisaties hebben specialisten in dienst die Europese belangenbehartiging voor hun rekening nemen. Ook kunnen zij deelnemen aan Europese feedbackprocedures zoals hierboven aangehaald.
Europese federaties
Daarnaast zijn de Nederlandse koepelorganisaties aangesloten bij relevante Europese federaties of andere organisaties, bijvoorbeeld het Europees Comité van de Regio’s. Het Comité van de Regio’s bestaat uit vertegenwoordigers van lokale en regionale overheden en heeft een adviserende taak in het Europese besluitvormingsproces.
Ook van belang zijn de Raad van Europese Gemeenten en Regio’s (Council of European Municipalities and Regions, CEMR) en Eureau, de Europese federatie van nationale koepels in de water- en afvalsector.
BNC-fiches
Ook via Nederlandse ministeries kunnen de koepelorganisaties invloed uitoefenen. De koepels maken deel uit van de Nederlandse ‘Interdepartementale werkgroep Beoordeling Nieuwe Commissievoorstellen’ (BNC). Deze commissie stelt zogenaamde BNC-fiches op. Dit is een document dat een samenvatting geeft van nieuwe voorstellen van de Europese Commissie en de mogelijke gevolgen inventariseert voor de Nederlandse praktijk. Ook geeft het een eerste aanzet voor een Nederlands standpunt. De ministerraad stelt het BNC-fiche definitief vast. Via deze werkgroep hebben de koepels de mogelijkheid om invloed uit te oefenen op het Nederlandse standpunt ten aanzien van nieuwe voorstellen van de Europese Commissie. Meer informatie over BNC-fiches vindt u in deze praktijkvraag.
Andere Europese organisaties
Decentrale overheden kunnen zich ook zelf aansluiten bij Europese organisaties op specifieke thema’s. Deze organisaties hebben vaak als doel om de informatievoorziening aan en samenwerking tussen decentrale overheden te verbeteren. Zij kunnen ook door de EU als aanspreekpunt worden gebruikt. Een voorbeeld is het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie.
Stem inbrengen
De decentrale overheden hebben de mogelijkheid om op Europees niveau hun stem in te brengen via bijvoorbeeld de adviserende bevoegdheden van het Comité van de Regio’s en directe contacten met de Raad en het Europees Parlement. Het Comité heeft als doel lokale en regionale overheden een stem in het Europese besluitvormingsproces te geven.
