Duurzaam aanbesteden/milieucriteria
Aanbesteden geeft gemeenten, provincies en waterschappen veel mogelijkheden om aandacht te besteden aan duurzaamheid, bijvoorbeeld door milieuoverwegingen op te nemen in het proces. De Europese Commissie bevordert dit actief, onder meer met het handboek ‘Buying Green! – A Handbook on green public procurement’. Dit handboek definieert groen aanbesteden als “een proces in het kader waarvan overheidsdiensten goederen, diensten en werken beogen te verkrijgen die gedurende de volledige levenscyclus ervan een minder belastend milieueffect hebben dan vergelijkbare goederen, diensten en werken met dezelfde primaire functie”. Ook Richtlijn 2014/24 besteed veel aandacht aan dit onderwerp en stelt milieu- en duurzaamheidscriteria. Soms zijn zulke eisen te vinden in sectorspecifieke richtlijnen. Zie voor meer informatie onze pagina over duurzaam aanbesteden.
Circulair aanbesteden
In het kader van het Rijksbrede programma Circulaire Economie streeft Nederland naar een volledig circulaire economie in 2050. Circulair aanbesteden neemt hierin een belangrijke plek in. Hierbij worden de doelen van de circulaire economie nagestreefd, wat vooral in de bouw naar voren komt. Grondstoffen moeten maximaal worden hergebruikt. Dit kan met criteria in de aanbestedingsprocedure bereikt worden. Circulair aanbesteden maakt onderdeel uit van Green Public Procurement (GPP). Meer informatie vindt u op de pagina over circulair aanbesteden.
Innovatief aanbesteden
Naast duurzaamheid en circulariteit is ook innovatie goed na te streven door middel van aanbesteding. Decentrale overheden kunnen innovatieve producten en diensten aanschaffen om hun dienstverlening te verbeteren. Innovatief aanbesteden houdt in dat men innovatieve aanbiedingen stimuleert en innovatieve contractvormen gebruikt. Dit kan worden nagestreefd door middel van een innovatiepartnerschap of een concurrentiegerichte dialoog. De pagina over innovatief aanbesteden bevat meer informatie.
Maatschappelijk aanbesteden
Maatschappelijk aanbesteden houdt in dat overheidstaken worden uitbesteed aan combinaties van bewoners, ondernemers en maatschappelijke instellingen zodat deze bij beleid en de uitvoering van publieke taken betrokken raken. Zij hebben vaak goed zicht op wat er in de samenleving speelt. Maatschappelijk aanbesteden kan in verschillende vormen plaatsvinden. Het aanbestedingsrecht is van toepassing als de activiteiten de vorm hebben van een overheidsopdracht of van een concessieovereenkomst. Ook kan gedacht worden aan het Right to Challenge (“Recht om uit te dagen”). Zie de pagina over maatschappelijk aanbesteden voor meer hierover.
Sociale criteria
Sociale criteria zijn voorwaarden voor opdrachten waardoor sociale aspecten bij inkopen geïntegreerd worden. Deze criteria kunnen worden opgenomen bij het vaststellen van de eisen, bij de selectie van aannemers, het gunnen van de opdracht en de uitvoeringsbepalingen van het contract. De Rijksoverheid heeft sociale voorwaarden opgesteld voor aankopen boven de Europese aanbestedingsdrempels. Men kan bijvoorbeeld opdrachtnemers stimuleren of verplichten om een deel van het aanbestedingsbedrag te besteden aan banen en dergelijke voor kwetsbare groepen. Dat wordt ook wel ‘social return’ genoemd. Dit wordt vaak toegepast in de vorm van een prestatie-eis die wordt geformuleerd als een percentage van de opdrachtwaarde. Onze pagina over sociale criteria werkt deze informatie verder uit.
Mkb
Het midden- en kleinbedrijf(mkb, ondernemingen met minder dan 250 werknemers) heeft vaak moeite om toegang te krijgen tot opdrachten van decentrale overheden omdat deze vaak te veel middelen vergen voor deze bedrijven. Daarom bestaan er maatregelen om de toegang van het mkb tot aanbestedingen te verbeteren. Dit gebeurt onder meer in Richtlijn 2014/24 en het Uniform Europees Aanbestedingsdocument. Ook worden aanbestedende diensten aangemoedigd om hun opdrachten op te delen in percelen en geldt er een clusterverbod. Meer manieren waarop rekening gehouden wordt met het mkb vindt u op de gelijknamige pagina over het mkb.
Technisch of functioneel specificeren
Het is voor aanbestedende diensten verplicht om functionele of technische specificaties op te nemen in de aanbestedingsstukken. Technische specificaties leggen de kenmerken vast waaraan het werk, de levering of de dienst in kwestie moet voldoen en omvatten zaken zoals milieuvriendelijkheid, productiemethoden en veiligheid. Functionele specificaties bepalen het resultaat of doel van de aanbesteding en geeft inschrijvers de ruimte om te bepalen hoe zij dit doel zouden bereiken. In ieder geval moet rekening gehouden worden met de eisen van non-discriminatie, transparantie en gelijke behandeling. Ook moeten de specificaties in verband staan met het voorwerp van de opdracht en in verhouding zijn tot de doelstellingen en waarde van de opdracht. Onder voorwaarden kan ook een specifiek keurmerk geëist worden. Vereist is wel dat andere keurmerken die aan gelijkwaardige eisen voldoen ook geaccepteerd worden en bewezen kan worden dat de diensten, werken of leveringen van de inschrijver wel aan de eisen van het keurmerk voldoen. Zie voor meer onze pagina over technisch of functioneel specificeren.
KED legt uit
Meer weten over verantwoord aanbesteden? Raadpleeg dan onze publicatie KED legt uit: Verantwoord aanbesteden, waarin we antwoord geven op de meest gestelde vragen rondom dit onderwerp. U kunt de publicatie hier vinden.
